روغن ماهي، حاوي «ايكوزاپنتانوئيك اسيد» (EPA) و «دوكوزاهگزانوئيك اسيد» (DHA) (اشکال فعال امگا 3) است كه هر دو آنها اسيدهاي چرب امگا 3 ميباشند. EPA و DHA در توليد بافت عصبي، هورمونها و غشاهاي سلولي کاربرد و اهميت ويژهاي دارند. اين اسيدهاي چرب داراي اثرات ضد التهابي، پائين آورنده فشارخون، پائين آورنده كلسترول و تريگليسيريد بالا، پيشگيري از تشكيل پلاك آترواسكلروتيك در رگهاي خوني و بهبود دهنده مشكلات پوستي مانند اگزما و پسوريازيس ميباشند...
به لحاظ تئوري، داروهاي ضد انعقاد (شامل وارفارين)، آسپرين، NSAID ها يا داروهاي ضد تجمع پلاكت (كلوپيدوگرل، تيكلوپيدين، ديپيرادامول)، انسولين و داروهاي پائين آورنده قند خون با آن تداخل دارند و بايد در مصرف همزمان آنها توجه ويژه داشت.
منابع غني اسيدهاي چرب امگا 3 عبارتند از: ماهيهاي چرب، بهويژه سالمون و منابع گياهي مانند Flaxseed، روغن کانولا، روغن سويا و گردو.
كاربردهاي درماني
درمان بيماريها و اختلالاتي همچون آكنه ولگاريس، آنژين صدري، آريتميها، آسم، اختلال دوقطبي، بيماري كرون، افسردگي، ديسمنوره، خستگي، پرفشاري خون، نفروپاتي IgA، سندرم نفروتيك، پرهاكلامپسي، محافظت در برابر سميت ناشي از سيكلوسپورين در بيماران پيوندي، اسكلرودرم، پسوريازيس، بهبود وزن بدن، سرطان كولون، محافظت از قلب، بيماريهاي قلبي عروقي، بهبود عملكرد شناختي و حافظه، كوليت اولسراتيو، ديابت، اگزما، سردرد، هيپرتريگليسريدمي، لوپوس، مالتيپل اسكلروزيس، جلوگيري از رد پيوند پس از بايپس قلبي، آرتريت روماتوئيد، اسكيزوفرني و آکنه روزاسه.
در ادامه به مواردي چند با جزييات بيشتر اشاره ميشود.
هيپرليپيدمي
ميزان ليپيدهاي خون با استفاده از رويکردهاي تغذيهاي و مکملهاي غذائي قابل تغيير هستند. ميزان بروز بيماريهاي قلبي در آن دسته از جمعيتهاي انساني که مقادير بالاي اسيدهاي چرب چندزنجيرهاي اشباع نشده (Polyunsaturated) مصرف ميکنند، پائينتر است، به طوريکه اين مشاهدات توجه به اثرات سودمند روغنهاي ماهي را افزايش داده است.
بدخيميهاي کولورکتال
در مطالعات مشاهدهاي، مصرف سه گرم اسيدهاي چرب امگا 3 با کاهش شيوع سرطان کولورکتال همراه بوده است.
آسيبهاي ريوي حاد
اسيدهاي چرب امگا 3 اثرات گستردهاي بر سيال بودن و پايداري غشاء سلول، بروز و عملکرد گيرندهها و فعال شدن مسيرهاي پيامرساني داخل سلولي دارند. از سويي، مصرف امگا 3 در ترکيب با آنتياکسيدانها مورد مطالعه قرار گرفته است.
در مطالعه اول 146 بيمار مبتلا به سندرم زجر تنفسي حاد (ARDS) به طور تصادفي تحت تغذيه خوراکي به همراه مکملياري ترکيب امگا 3 و آنتياکسيدانها يا تغذيه خوراکي داراي چربي بالا قرار گرفتند.
تغذيه خوراکي مکملياري شده توسط ترکيب اسيدهاي چرب امگا 3 و آنتياکسيدانها موجب کاهش تعداد روزهاي استفاده از ونتيلاتور، تعداد روزهاي بستري در ICU و فرکانس پيدايش نارسائي ارگاني جديد شد.
در مطالعه ديگري، 100 بيمار مبتلا به آسيب ريوي حاد به طور تصادفي انتخاب شده و مورد رژيم خوراکي استاندارد مکملياري شده توسط ترکيب اسيدهاي چرب امگا3 و آنتياکسيدانها به مدت 14 روز قرار گرفتند.
رژيم مکملياري شده اکسيژناسيون سلولي را بهبود بخشيد و طول زمان نياز به ونتيلاسيون را کاهش داد.
رتينيت پيگمنتوزا
دوکوزاهگزانوئيک اسيد (DHA) جزء فعال اسيد چرب امگا 3 است که از ليپيدهاي ساختماني اصلي غشاءهاي بخش خارجي گيرنده نوري شبکيه ميباشد. آناليز زيرمجموعههاي بيماران در 2 مطالعه تصادفيشده نشان داد آنهايي که داراي بالاترين غلظت خوني DHA بودند (چه از طريق مکمل و چه از راه رژيم غذايي) کمترين سرعت دژنراسيون شبکيه را داشتند. مرور نظاممند 6 مطالعه ديگر نيز نشاندهنده اين بود که مکملهاي امگا 3 به بهبود نتايج کمک ميکنند.
ديابت مليتوس نوع 1
مطالعات اوليه در حيوانات، نشاندهنده نقش محافظتي امگا 3 در پاسخ التهابي همراه با تخريب اتوايميون سلولهاي جزيرهاي پانکراس هستند.
در يک مطالعه در نروژ، ديده شد که کودکان مبتلا به ديابت نوع 1 نسبت به کودکاني که ديابت نداشتند، در نوزادي ميزان کمتري روغن Cod Liver (محتوي امگا 3 و ويتامين D) دريافت کردهاند.
به علاوه، يک مطالعه مشاهدهاي در کودکاني که مبتلا به ديابت نوع 1 بودند، نشان داد بين مصرف امگا 3 و ايجاد درگيري اتوايميون سلولهاي جزيرهاي پانکراس، ارتباط معکوسي وجود دارد.
آلزايمر
مطالعات اپيدميولوژيک نشاندهنده اين موضوع هستند که رژيم غذائي داراي مقادير بالاتري از امگا 3، ممکن است در مقابل بيماري آلزايمر محافظتکننده باشند.
اختلال دوقطبي
با توجه به اطلاعات محدود فعلي و کم بودن اثرات جانبي جدي، استفاده از امگا 3 (يک گرم در روز) در بيماران مبتلا به اختلال دوقطبي و داراي عوامل افزايش ريسک قلبي عروقي (که ممکن است از اثرات آن بر بالا بودن تريگليسيريدها نيز سود ببرند)، ميتواند منطقي باشد.
کاشکسي ناشي از بدخيميها
ايکوزاپنتانوئيک اسيد (EPA) يک اسيد چرب امگا 3 است که در برخي از مکملهاي امگا 3 وجود دارد.
مطالعات آزمايشگاهي (in vitro) نشان دادهاند EPA ميتواند تحريک فعاليت آدنيلاتسيکلاز و ليپوليز ناشي از عامل حرکتدهنده ليپيد مشتق از تومور را کاهش دهد.
همچنين EPA ممکن است توليد اينترلوکين 6 را در بيماران مبتلا به کاشکسي سرطان پانکراس سرکوب کند.
افسردگي
در يک مطالعه بزرگ بينالمللي، ارتباط قوي و معکوسي بين مصرف ماهي و افسردگي اساسي ديده شد و مطالعات انجام شده در بزرگسالان اثر سودمند امگا 3 را در درمان افسردگي نشان دادهاند.
کوليت اولسراتيو
ايکوزاپنتانوئيک اسيد (EPA) مهارکننده فعاليت لکوترين است. در يک مطالعه کنترلشده توسط دارونما، EPA يک درمان کمکي موثر در کوليت اولسراتيو بود.
مطالعه کنترل شده ديگري توسط دارونما نشان داد در بيماران داراي کوليت اولسراتيو فعال، چهار ماه مصرف روغن ماهي با کاهش سطوح لکوترين B4، بهبود شاخص بافتشناختي، افزايش وزن و کاهش دوز استروئيد همراه بود.
سميت کليوي ناشي از سيکلوسپورين
روغنهاي ماهي حاوي اسيدهاي چرب امگا 3 ميتوانند از طريق مهار رقابتي، سنتز ترومبوکسان و در نتيجه کاهش تنگي رگ و پرفشاري خون ناشي از سيکلوسپورين را کاهش دهند و همچنين از طريق اثرات ايمونوساپرسيو مستقيم، در نفروتوکسيسيته ناشي از اين دارو سودمند باشد.
آريتميها
مصرف ماهي يا اسيدهاي چرب ميتواند با کاهش خطر ايجاد فيبريلاسيون دهليزي همراه باشد.
source : http://www.salamatiran.com
نظرات شما عزیزان:
|